.1
Solunum problemleri
.2
Sarılık (hiperbilirubinemi veya ikter)
.3
Düşük doğum ağırlığı (Gebelik Yaşına Göre Küçük)
.4
Kısa dil bağı
.5
Nekrotizan enterokolit (NEK)
.6
Doğumda oksijen yetersizliği (perinatal asfiksi)
.7
Patent Duktus Arteriosus (PDA)
.8
İntraventriküler hemoraji (IVH) İntrakraniyal hemoraji
.9
Ağlayan Bebek
.10
Enfeksiyon
.11
Doğuştan kalp hastalıkları
.12
Pulmoner hipertansiyon (PH)
.13
Düşük kan şekeri (Hipoglisemi)
BAKIM SÜRECINE KATILIM
Hastalıklar
Solunum problemleri
Solunum problemlerinin çeşitli nedenleri olabilir. Örneğin, akciğerlerin olgunlaşmamış olması, enfeksiyon, mekonyum veya aşağıda açıklandığı gibi akciğerlerde sıvı olması gibi. Doğumdan sonra bebeğiniz nefes almakta zorluk çekiyor olabilir.
Semptomlar
Teşhis
Solunum problemleri olduğunda, doktor bir miktar kan almaya karar verebilir. Kandaki gaz değişimi ve enfeksiyon seviyeleri kontrol edilir. Bunun dışında doktor akciğerlerin röntgeninin çekilmesine karar verebilir.
Tedavi
Bebeğiniz bir monitöre bağlanır, böylece kalp atış hızı, solunumu ve kandaki oksijen seviyesi izlenebilir. Çoğu zaman, örneğin CPAP veya Yüksek Akış oksijen ile solunumun desteklenmesi de gereklidir. İyileşme semptomların ciddiyetine bağlıdır. Örneğin ıslak akciğer durumunda, akciğerlerdeki sıvı genellikle birkaç saat içinde vücut tarafından emilir. Bebeğiniz muhtemelen hızla iyileşecektir. Akciğerlerin olgunlaşmamasından kaynaklanan solunum sorunlarında, vücudun yüzey aktif madde üretmek için zamana ihtiyacı olduğundan bu iyileşme birkaç gün sürebilir. Genellikle CPAP veya Yüksek Akış gibi solunum desteğine ihtiyaç duyulur. Bu, enfeksiyon veya mekonyum aspirasyon sendromu nedeniyle solunum sorunları olduğunda da sıklıkla gereklidir. Daha fazla desteğe ihtiyaç duyulursa, çocuğunuza mekanik ventilasyon veya akciğerleri ve kalp fonksiyonlarını desteklemek için daha karmaşık tedaviler verilebilir ve çocuğunuza ağrı kesici verilebilir.
Rahatsızlıklar
1 Olgunlaşmamış akciğerler
Hamileliğin 37. haftasından önce doğan (prematüre) yeni doğan bir bebeğin akciğerleri olgunlaşmamıştır. Prematüre ne kadar küçükse, akciğerler de o kadar olgunlaşmamıştır. Buna ek olarak, akciğerler için önemli bir madde (sürfaktan, ayrıca bkz. Sözlük) henüz yeterli miktarda bulunmuyor olabilir. Hamileliğin 34. haftasından önce yakın bir erken doğum durumunda, anneye bebekteki yüzey aktif maddenin daha hızlı üretilmesini sağlayan kortikosteroid (celestone) enjeksiyonları yapılacaktır. İlk enjeksiyondan sonraki 48 saat içinde akciğerler o kadar gelişmiş olacaktır ki doğumdan sonra solunum problemleri ortaya çıkmayacak veya daha az olacaktır. Ancak bazı prematüre bebeklere, özellikle de 32 haftadan önce doğanlara doğumdan sonra sürfaktan verilmesi gerekebilir. Bu sürfaktan doğrudan soluk borusuna verilir. Bu hastalığa respiratuvar distres sendromu denir.
2 Islak akciğer
Fetal akciğerler rahimde, doğum sırasında dışarı atılan amniyotik sıvı ile doludur. Doğumdan sonra alveoller açılıp ve ilk nefeslerin alınmasıyla akciğerler havayla dolar. Ancak bazı bebekler akciğerlerinde kalan amniyotik sıvıdan kurtulmakta zorluk çekerler. Amniyotik sıvının akciğerlerden tamamen temizlenmesi çok uzun zaman alırsa. Biz buna “ıslak akciğer” diyoruz.
Islak akciğere yakalanma riskini artıran birkaç faktör sezaryen ve hızlı doğumdur. Bebeğinizin solunum problemleri varsa, bebeğinizin solunumunu desteklemek gerekebilir. Genellikle, Yüksek akış oksijen veya CPAP kullanılacaktır. Bu konuda daha fazla bilgi için ‘solunum desteği’ bölümüne bakınız. Genel olarak, ıslak akciğer hızlı bir şekilde, hatta genellikle 24 saat içinde iyileşir
3 Mekonyum içeren amniyotik sıvı ve mekonyum aspirasyon sendromu
Mekonyum yeni doğan bir bebeğin ilk dışkısıdır ve yeşil/siyah renkte ve yapışkandır. Bazen bebeğiniz doğumdan önce veya doğum sırasında yaşadığı stres nedeniyle amniyotik sıvı içinde dışkılayabilir. Buna mekonyum içeren amniyotik sıvı denir. Bebeğiniz bunu doğumdan önce veya doğum sırasında soluyabilir. Bu mekonyum akciğerlere girebilir. Bu da doğumdan sonra solunum problemlerine neden olabilir. Buna mekonyum aspirasyon sendromu, yani MAS diyoruz. MAS durumunda, akciğer enfeksiyonu (pnömoni) eklenebilir, bu nedenle antibiyotik verilecektir. Enfeksiyon kan analizi ile takip edilecektir.
Doğumların yaklaşık %10 ila %15’inde amniyon sıvısında mekonyum görürüz. Genellikle zamanında veya geç doğan bebeklerde görülür (geç yani 42 haftalık gebelikten sonra). Daha uzun süren gebeliklerde mekonyum içeren amniyon sıvısı görülme olasılığı artar.
4 Pnömotoraks
Bir alveol yırtılırsa, hava akciğer ile göğüs duvarı arasına girer ve sonuç olarak akciğer söner. Bu durum, akciğerden çıkan hava miktarına bağlı olarak akciğerin toplam hacminde azalmaya neden olur ve bebekte ciddi solunum ve hatta dolaşım sorunları gelişebilir. Bebeğiniz ağır bulgular gösteriyorsa, göğüs boşluğuna sızan havayı boşaltmak için göğüs boşluğuna bir tüp yerleştirilecektir.
Sarılık (hiperbilirubinemi veya ikter)
Doğumdan sonra her bebek sararır ve bu normal bir süreçtir. Bunun nedeni, bebeğinizin doğumdan sonraki ilk birkaç gün içinde ömrünü tamamlayan birçok kırmızı kan hücresine sahip olmasıdır. Bu kırmızı kan hücrelerinin parçalanması bilirubinin açığa çıkmasına neden olur. Bilirubin daha sonra kanda ve ciltte birikerek cildin sararmasına neden olur. Bilirubin doğal olarak karaciğerde dönüştürülür ve idrar ve dışkı yoluyla atılır. Bazen bebekler vücutlarındaki aşırı bilirubin seviyesinden kurtulmak için yardıma ihtiyaç duyarlar ve bu da fototerapi yoluyla yapılır. Yeni doğan bebeklerin bilirubin seviyelerini izlemek önemlidir çünkü çok yüksekse beyin için toksiktir.
Gebeliğin 37. haftasından önce doğan bebeklerde (prematüre) organlar tam olgunlaşmamıştır ve bu nedenle prematüre bebeklerin sarılık için tedaviye ihtiyaç duyması yaygın bir durumdur. Bazen annenin ve bebeğin kanı arasında bir uyumsuzluk vardır, bu da kırmızı kan hücrelerinin daha fazla yıkılmasına ve hiperbilirubineminin artmasına neden olur. Ayrıca aşırı kilo kaybı da hiperbilirubinemiye neden olabilir.
Ciltte ve göz aklarında sarı renklenme. Uyuşukluk ve daha az uyanıklık. Daha az sıvı tüketme.
Cildin renginin değişme derecesi kandaki bilirubin seviyesinin yüksekliği hakkında bir şey söylemez. Hemşire bebeğinizin sarı cilt rengini gözlemleyecektir. Prematüre bir bebekte, kandaki bilirubin seviyesinin ilk birkaç gün içinde birkaç kez kontrol edilmesi standarttır.
Bebeğinizdeki bilirubin seviyesinin çok yüksek olduğu tespit edilirse, fototerapi başlatılacaktır. Bu, atık madde bilirubinin parçalanmasını sağlayan mavi parlayan bir lamba veya LED lambadır. Bebeğiniz, doğru sıcaklıkta kalması ve vücudunun mümkün olduğunca büyük bir kısmının fototerapi ışığıyla temas etmesi için bir kuvöze veya ısıtmalı bir yatağa çıplak olarak ve üzerinde sadece bir bezle yerleştirilecektir. Fototerapinin bir sonucu olarak, bebeğinizin dışkısı genellikle daha yumuşak olacak ve idrar rengi koyulaşacaktır. Bebeğiniz ışık altındayken gözleri bez gözlüklerle korunacaktır. Fototerapi verildiğinde bebeğinizin yeterince sıvı alması önemlidir. Bazen intravenöz damla yoluyla ekstra sıvı vermek gerekebilir. Kandaki bilirubin seviyesi aşırı yüksekse beyne zarar verebilir. Bu nedenle bebeğinizin mümkün olduğunca uzun süre fototerapi lambalarının altında kalması önemlidir ve bu, ten tene bakımın mümkün olmadığı anlamına gelebilir.
Fototerapi hakkında daha fazla bilgi için “Fototerapi lambaları” başlıklı makaleye de bakınız.
Düşük doğum ağırlığı (Gebelik Yaşına Göre Küçük)
SGA bir bebek, gebelik yaşına göre beklenenden daha düşük bir doğum ağırlığına sahiptir. Bunun için ‘gebelik yaşına göre küçük’ anlamına gelen SGA kısaltması kullanılır.
Özellikleri
Baş, vücuda kıyasla nispeten büyüktür. Yüz genellikle daha yaşlı izlenimi verir. Deri altı yağı eksiktir, deri kıvrımları büyüktür ve deri kurudur. Yeni doğan bebek uyanık ve aç görünür.
SGA bebek için özel bakım
SGA bir bebeğin bakımı büyük ölçüde prematüre bir bebeğin bakımı ile aynıdır. Çocuğunuzun hangi özel bakıma ihtiyaç duyduğunu esas olarak olgunlaşmamışlık derecesi belirler.
Aşağıdaki noktalara ekstra dikkat gösteriyoruz:
Kısa dil bağı
Bazen bir bebeğin dil bağı çok kısa olabilir. Kısa dil bağı, dil bağının çok sıkı veya kısa olması ya da neredeyse dilin ucuna kadar bağlı olmasıdır. Bu da dilin hareketlerini kısıtlar. Kısa bir dil bağı, bebeğinizin emzirmek için iyi tutunmasını veya bir memeyi iyi kavramasını zorlaştırabilir. Kısa dil bağı, dilin kalp şeklinden anlaşılabilir. Ancak bazen kısa dil bağı sadece bebek dilini düzgün bir şekilde dışarı çıkaramadığı için fark edilir. Bebeğiniz kısa dil bağından rahatsız değilse ve örneğin memeden iyi alabiliyorsa, dil bağını kesmek her zaman gerekli değildir.
Doğumda oksijen yetersizliği (perinatal asfiksi)
Oksijen eksikliği veya asfiksi, hamilelik sırasında veya doğum sırasında meydana gelebilir. Oksijen eksikliği doğum sırasında meydana gelirse buna perinatal asfiksi denir. Oksijen eksikliği meydana gelmişse, bu durum beyin ve böbrekler gibi çeşitli organlar için zarar verici olabilir. Beyin etkilenirse, oksijen eksikliğine bağlı klinik durum Hipoksik-iskemik ensefalopati (HIE) olarak adlandırılır. Organlardaki hasar ve HIE’nin yoğunluğu, oksijen eksikliğinin ne kadar sürdüğüne ve oksijen yoksunluğunun ne kadar derin olduğuna bağlıdır. Bebek çok küçükken gerçek boyutunu tahmin etmek zordur.
Doğumda Apgar skoru bir doktor tarafından değerlendirilir. Bu, çocuğunuzun doğumdan sonraki durumunu değerlendiren bir testtir. Skor 0’dan 10’a kadar değişir; en iyi skor 10’dur. Ayrıca kan da alınacaktır. Diğer şeylerin yanı sıra, kandaki asit seviyesi kontrol edilecektir. Kanda çok az oksijen varsa, kan asit hale gelecektir. Oksijen eksikliği ne kadar büyükse, kan o kadar asidik hale gelecektir. HIE’den şüpheleniliyorsa beyin ultrasonu, elektroensefalografi takibi ve nörolojik değerlendirme yapılması gerekir.
Oksijen eksikliği durumunda tedavi, solunum, kalp atış hızı ve oksijen seviyesi gibi vücut fonksiyonlarını desteklemeyi amaçlamaktadır. Buna ek olarak, bebeğinize minimum düzeyde müdahale edilecektir. Bu, bebeğinizi mümkün olduğunca rahat bıraktığımız ve aktiviteleri birleştirmeye çalıştığımız anlamına gelir. Ayrıca ekstra sıvı ve muhtemelen antibiyotik gibi ilaçlar verilmesi de söz konusu olabilir. HIE’den şüpheleniliyorsa beyin aktivitesi kaydedilecek ve muhtemelen özel bir soğutma tedavisi başlatılacaktır. Bu tedavi bebeğin 72 saat boyunca 33 °C sıcaklığa kadar soğutulmasını gerektirir. Soğutma, bebeğin vücudunun daha az enerjiye ve daha az oksijene ihtiyaç duyması anlamına gelir. Bu şekilde oksijen eksikliği nedeniyle beyinde oluşabilecek herhangi bir hasar sınırlandırılabilir. Bebekler, bebeğin ateşini tam olarak doğru sınırlar içinde tutan özel bir soğutma paketi ile soğutulur. Buna ek olarak, çocuğunuza rahat kalmasını sağlamak için ilaç verilecektir. Üç gün sonra yavaş yavaş normal vücut sıcaklığı olan 37°C’ye kadar ısıtılacaktır.
Patent Duktus Arteriosus (PDA)
Duktus arteriosus (veya: duktus Botalli), pulmoner arteri vücuttaki ana artere (aort) bağlayan bir kan damarıdır. Plasentadan gelen oksijenli kanın pulmoner arter yoluyla aorta ve vücudun geri kalanına ulaşabilmesi için bu kan damarı hamilelik sırasında açık kalmalıdır (patent). Ancak doğumdan sonra bu kan damarı kapanmalıdır. Bu aslında zamanında doğan bebeklerde olması gerektiği şekilde kapanır. Prematüre bebeklerde bu damarın hemen kapanmaması ve daha geç kapanması mümkündür. Bu durum daha çok gebeliğin 30. haftasından önce doğan bebeklerde görülür.
Kan damarı doğumdan sonra kapanmazsa sorunlara (özellikle solunum sorunlarına) neden olabilir. Bazen bebeğinizin hala açık bir duktusu olduğuna dair küçük işaretler vardır, yani bebeğiniz muayene edildiğinde kan basıncının düşük olması veya bir üfürüm duyulması gibi.
Çocuğunuzda bu kan damarının hala açık olduğunu göstermek için bir kalp ultrasonu (eko) yapılması gerekir. Bebeğiniz için ne kadar sorun olduğuna ve duktusun büyüklüğüne bağlı olarak tedaviye başlanabilir. Sadece bekleyip görmeyi seçmek de mümkündür.
Tedavi genellikle birkaç gün boyunca damardan ibuprofen yada parasetamol denilen ilaçların verilmesinden oluşur. Daha az sıvı ve bazı ekstra diüretikler vermeyi seçmek mümkündür. İlaçlarla duktusu (tamamen) kapatmak her zaman mümkün değildir. Bazı durumlarda duktusun kalp kateterizasyonu veya bir operasyonla kapatılmasına karar verilecektir.
İntraventriküler hemoraji (IVH) İntrakraniyal hemoraji
İntraventriküler kanama, beynin ventriküllerinde meydana gelen bir kanamadır. Ventriküller, sürekli olarak üretilen ve yeniden emilen bir sıvı olan beyin-omurilik sıvısı (BOS) ile doludur. Bu, prematüre doğan bebeklerde önemli bir komplikasyondur ve çoğunlukla doğum ağırlığı 1500 gramın altında olan bebeklerde görülür. Bu kanama genellikle doğumdan sonraki ilk günlerde meydana gelir. Bundan sonra risk çok daha azalır. IVH yeterince büyükse, BOS dolaşımının tıkanmasına bağlı olarak ventriküllerin ilerleyici büyümesiyle komplike hale gelebilir ve post-hemorajik hidrosefaliye neden olabilir. Erken doğan bebeklerde sık görülen bir diğer kanama bölgesi de beyinciktir.
Bu grup çocuklarda kan damarları hala savunmasızdır ve kan basıncındaki herhangi bir dalgalanmada, gelişmemiş kan damarları ağında bir kanama meydana gelebilir.
Prematüre çocuklarda genellikle belirgin bir belirti görülmez. Bazen epileptik nöbetler ortaya çıkabilir. Ama aynı zamanda:
Beyni izlemek ve kontrol etmek için ilk hafta düzenli olarak beyin ultrasonu yapılacaktır. Kanamaların çoğu az miktardadır , nadiren fazla olabilir, ancak bazen ventrikülleri çevreleyen bir venöz enfarktüs meydana gelebilir. Bu komplikasyonlar bebeğinizin ilerdeki sağlığı üzerinde önemli bir etkiye sahip olabilir. Bir kanama tespit edilirse, ilişkili herhangi bir komplikasyon olup olmadığını görmek için düzenli olarak ultrasonografi yapılacaktır. Bazen kanamanın yeri ve olası uzun vadeli sonuçları hakkında daha fazla netlik elde etmek için bir MR taraması da yapılır.
İntrakraniyal kanama için herhangi bir tedavi yoktur. Sadece anemi gibi ilişkili olayları tedavi ediyoruz. Hidrosefali gelişirse, lomber ponksiyonla ya da ventriküler boşluğa yerleştirilen cihazlar kullanılarak değişken aralıklarla beyin omurilik sıvı (BOS) boşaltılarak tedavi edilebilir.
Bir çocukta beyin kanaması tespit edilmesi, ebeveynler için endişe verici bir dönemdir. Nasıl geçeceği ve gelişimsel sonuçlarının ne olacağı konusunda genellikle birçok belirsizlik vardır. Çoğu zaman bir bebekte kafa içi kanamanın uzun süreli sonuçları görülmez. Elbette bu, ebeveynlerin bir belirsizlik döneminden sonra umut edebilecekleri en iyi sonuçtur. Ancak bir bebeğin uzun vadeli bazı sekellere sahip olması da mümkündür. Sonuçlar, kanamanın nerede olduğuna ve neyin hasar gördüğüne bağlı olarak büyük farklılıklar gösterebilir. Bazı durumlarda motor gelişim gecikebilir. Bir fizyoterapistin rehberliğinde erken başlayarak bu sonuçların sınırlandırılması umulmaktadır. Bebek term haftaya ulaştığında çekilecek bir MR, genellikle uzun vadeli sonuçlar hakkında daha fazla netlik sunabilir.
Ağlayan Bebek
Bütün bebekler ağlar, bu özellikle küçük yaşta daha fazla olur.Bu durum ebeveyn olarak sizinle iletişim kurmasının bir yoludur. Bir bebek acıktığında, bezi kirlendiğinde, ilgi istediğinde, ağrısı olduğunda, kendini iyi hissetmediğinde, stresli olduğunda veya sadece yorgun olduğunda ağlar. Dünyanın her yerinde bebeklerin doğumdan 6-8 haftalık olana kadar ağlamalarının arttığını görüyoruz. Bu yaştaki bebekler günde ortalama 2 ila 2,5 saat ağlarlar. Bundan sonra, bebeklerin ağladığı saat sayısı genellikle azalır. 12 haftalıktan itibaren ağlama saati sayısı, yaşamın ilk yılının geri kalanında günde 1 ila 1,5 saat arasında kalır. Bebeğiniz temas, ilgi, bakım ve beslenme ile rahatlatılabilir ve ağlama genellikle kesilebilir. Bazen bir bebek gerçekten teselli edilemez. Teselli edilemez şekilde ağlayan bebeklerin %5’inden daha azında ağlamanın fiziksel bir nedeni vardır.
Örnekler şunlardır:
Dolayısıyla, geri kalan %95’lik kısımda belirgin bir fiziksel neden bulunamaz. Genellikle bebek ve/veya ebeveyn faktörleri ve özellikle de bu faktörlerin etkileşimi söz konusudur.
Aslında bu, bebeğin işaretlerine tepki vermeyi zorlaştıran herhangi bir şey olabilir, örneğin:
Hem bebek hem de ebeveyn faktörleri varsa, ebeveynler ve bebek arasındaki ilişki baskı altında kalabilir. Bebeğinizin ağlaması artabilir ve bebeğiniz (ve genellikle tüm aile) giderek daha fazla üzülebilir. Ağlamadaki artışın yanı sıra, bebeğinizde beslenme ve uyku sorunları da gelişebilir. Sonunda, kırılması zor bir kısır döngü oluşur. Çocuğunuzun acı çektiğini düşünüyorsanız, alışılmadık sıklıkta veya yüksek sesle ağlıyorsa veya ağlaması sizi endişelendiriyorsa, aile hekiminizi veya çocuk sağlığı kliniğini arayın.
Kanguru bakımı ve bebeğinizi kucağınıza almak bebeğinizi rahatlatmak için iyi yöntemlerdir. Bu eğitimin kanguru yöntemi, bebek giydirme, bebek gelişimi, birlikte bakım ve FICare ile ilgili farklı bölümlerine başvurabilirsiniz.
Bebeğinizin güvenli bir yerde, örneğin karyolasında veya oyun parkında olduğundan emin olun. Sakinleşmeye çalışmak için bir süre oturun – gerginseniz bebeğinizi tutmamak en iyisidir. Kendinizi daha iyi hissettiğinizde bebeğinize geri dönün. Bebeğinizin ağlamasıyla daha fazla başa çıkamayacağınızı fark ederseniz, ailenizden veya arkadaşlarınızdan yardım isteyin. Tamamen çaresiz kalana kadar beklemeyin.
Bir bebek çok ağladığında, nefes almadığı (halk arasında “yoksun”) veya hatta cildinin renginin değiştiği (siyanoz) kısa anlar olabilir. Bu durumda sakin olmaya çalışın, bebeğinizi yan çevirin ve ayak tabanlarını gıdıklayın ya da yüzüne hafifçe üfleyin. Genellikle bundan sonra tekrar nefes almaya başlayacaktır. Bebeğinizi asla sallamayın, bu çok tehlikelidir. Bir bebeğin başı, vücudunun geri kalanına kıyasla büyük ve ağırdır. Boyun kasları henüz onu destekleyecek kadar güçlü olmadığından, destek olmadan baş geriye doğru düşecektir. Bebeği sallarsanız, beyindeki küçük damarlar yırtılabilir ve ciddi sonuçlar doğurabilecek kanamalara neden olabilir. Bebeğinizin sallandığını görürseniz veya bebeğinizi kendiniz salladıysanız, bebeğinizin muayene edilebilmesi için çocuk doktorunuza danışın veya Acil Servise gidin.
Enfeksiyon
Enfeksiyona vücutta iltihaplanma yapan bakteriler neden olur. Bu bakteriler kan dolaşımında da bulunabilir. Bu durumda sepsis ya da kan zehirlenmesi meydana gelir.
Yeni doğmuş bir bebeğin ve özellikle prematüre bir bebeğin bağışıklık sistemi henüz tam olarak gelişmemiştir. Bu nedenle enfeksiyon kapma riski çok daha yüksektir. Prematüre bebekler ayrıca bazı bakterilere karşı antikorlardan da yoksundur. Bu antikorlar hamileliğin ilerleyen dönemlerine kadar anne tarafından plasenta yoluyla aktarılmaz. Enfeksiyon için bir diğer önemli risk faktörü de eller, damar içi damlalar ve tüpler yoluyla bulaşan bakterilerdir. Bu nedenle iyi bir el hijyeni sağlamak çok önemlidir. Bu herkes için geçerlidir: Ebeveynler, ziyaretçiler, hemşireler ve doktorlar. Bakteriler kan dolaşımı yoluyla çeşitli organlara nüfuz edebilir ve onları enfekte edebilir. Örneğin katetere bağlı enfeksiyon, zatürre veya idrar yolu enfeksiyonuna yolaçabilir. Kan zehirlenmesinin (sepsis) en ciddi komplikasyonlarından biri, beyin çevresindeki zarların iltihaplandığı (menenjit) bir enfeksiyondur.
Bebeğinizde enfeksiyon olduğundan şüpheleniliyorsa, bebeğinizden kan alınacaktır. Bu, kandaki enfeksiyon seviyesini belirleyebilir. Ayrıca, enfeksiyona hangi bakterinin neden olduğunu tespit etmek için kan kültürü alınır. Bazı durumlarda, menenjit olup olmadığını belirlemek için lomber ponksiyon yapılması gerekir. Lomber ponksiyon sırasında menenjiti ekarte etmek için kültür ve biyokimyasal analiz için beyin omurilik sıvı (BOS) sıvısı alınır. İdrar yolu enfeksiyonunu dışlamak için bebeğinizin idrarı (çişi) alınacaktır. Bu idrar da kültürlenecektir. Ayrıca solunum problemleri olması durumunda akciğer röntgeni çekilebilir.
Testler yapılır yapılmaz antibiyotiklere başlanacaktır. Kültür sonuçları en az 2 gün sürdüğü için, birçok bakteriyle savaşan antibiyotiklerle başlayacağız. Antibiyotikler damardan damla yoluyla verilecektir.
Test sonuçları bir enfeksiyon olasılığının düşük olduğunu gösterdiğinde antibiyotikler kesilecektir. Bakteri bulunursa, antibiyotik tedavisinin süresi hangi bakterinin bulunduğuna ve nerede olduğuna bağlıdır. Örneğin kanıtlanmış bir sepsiste tedavi süresi 7 ila 14 gündür. Menenjit teşhisi konulursa, antibiyotiklerle tedavi süresi 2 ila 3 haftadır.
Her enfeksiyon farklıdır. Bebeklerin çoğu antibiyotiğe başladıktan sonra birkaç gün içinde iyileşir. Çocuğunuz enfeksiyondan iyi bir şekilde kurtulursa, çoğu durumda bebeğin gelişimi için ciddi bir sonuç ortaya çıkmaz. Bu aslında enfeksiyonun ciddiyetine ve gerçekten menenjit olup olmadığına bağlıdır. Bazı durumlarda bakteri enfeksiyonu değil bir virüsün neden olduğu enfeksiyon söz konusudur. Buna viral enfeksiyon denir. Viral bir enfeksiyon antibiyotiklerle tedavi edilemez. Vakaların çoğunda vücut bu enfeksiyonla kendi başına mücadele etmek zorunda kalacaktır.
Bebeğinizin ne kadar hasta olduğuna bağlı olarak başka tedaviler de başlatılacaktır. Bu, damardan sıvı, tüple besleme, solunum desteği ve/veya oksijen, arteriyel tansiyonu iyileştirmek için ilaçlar olabilir. Antibiyotikler nedeniyle dışkı daha yumuşak olabilir.
Doğuştan kalp hastalıkları
Doğuştan kalp kusurları, hamilelik sırasındaki gelişim esnasında ortaya çıkan kalp veya büyük kan damarlarının anormal yapılanmasıdır. Hangi yapının etkilendiğine bağlı olarak birçok doğuştan kalp rahatsızlığı türü vardır.
Doğuştan kalp hastalıklarının çoğu hamilelik sırasında teşhis edilir, ancak bazıları bebeğin doğumundan sonra aşağıdakilerin varlığına bağlı olarak teşhis edilir:
Yukarıdaki belirtilere dayanarak doğuştan bir kalp kusurundan şüphelenebiliriz. Doğrulamak için bir kalp ultrasonu (ekokardiyografi) gerçekleştireceğiz.
Bazı doğuştan kalp kusurları hafiftir ve özel tedaviler olsun ya da olmasın sadece periyodik kardiyolojik kontrol gerektirir. Diğerleri hayatı tehdit eder ve daha ciddi olmaları nedeniyle yaşamın ilk günlerinde ameliyat gerektirir ve hatta yaşamları boyunca başka ameliyatlar veya kalp kateterizasyonları gerektirecektir.
Genellikle kalpte yapısal ve işlevsel tam bir düzeltme sağlanabilir. Bazı durumlarda ameliyatla tam onarım yapılamaz, ancak ameliyat bebeğin yaşam kalitesini mümkün olduğunca iyi hale getirmeye çalışmak için yapılabilir.
Çoğu durumda, kalbin doğru çalışmasını kolaylaştırmak ve böylece yaşam kalitesini artırmak için bebeğin uzun süre ilaç kullanması gerekecektir.
Her iki durumda da kalp hastalığına sahip olma durumu kalıcıdır. Kalbin bu tür yapısal değişiklikleri ile doğan bebekler, yaşamları boyunca izlenmelidir.
Pulmoner hipertansiyon (PH)
Pulmoner Hipertansiyon (PH), akciğere giden kan damarları düzgün şekilde açılmadığında veya içlerindeki basınç yüksek kaldığında ortaya çıkar. Sonuç olarak kan oksijen toplamak için akciğerlere giremez ve vücut beyin ve diğer organlar için yeterli oksijene sahip olmaz ve bu da bebekte morarmaya yol açar. Kanı akciğerlere taşımak için kalbin daha fazla çalışması gerekir.
Yenidoğanın solunum sıkıntısı ve siyanozun eşlik ettiği durumda PH’nin varlığından şüpheleniriz. Seyir her bebekte değişkendir. Ancak tablo ciddi olabilir ve bebeğin hayatını riske atabilir.
Akciğer damarlarındaki basıncı ölçmek için ekokardiyografi yapılabilir. Çok nadir durumlarda kalp kateterizasyonu gerekir.
Oksijen verilmesi ana tedavidir. Pulmoner arteri genişleterek basıncı azaltır ve kalbin daha iyi çalışmasına neden olur. PH’yi tedavi etmek için gerekli olabilecek diğer önlemler, bebeği sakinleştirmek için sakinleştirici kullanımı; kalp fonksiyonunu iyileştirmek ve pulmoner arteri genişletmek için ilaç kullanımıdır.
Düşük kan şekeri (Hipoglisemi)
Glikoz (şeker), başta beyin olmak üzere tüm organlar ve vücut fonksiyonları için önemli bir enerji kaynağıdır. Hamilelik sırasında bebeğiniz göbek kordonu yoluyla glikoz alacaktır. Hamileliğin son aşamasında bir rezerv depolanır. Doğumdan sonra bebeğinizin kan şekerinin kontrol edilmesi gerekip gerekmediğine doktorunuz karar verecektir. Bebeğiniz kan şekeri seviyesini düzenleyemezse ve bu nedenle kanda yetersiz glikoz seviyesi varsa, buna düşük kan şekeri veya; hipoglisemi denir.
Yeni doğan her bebeğin doğumundan sonra şeker seviyesi standart olarak kontrol edilmez. Standart kontroller yalnızca kan şekeri düşüklüğü riski yüksek olan bebekler için düzenlenmektedir.
Düşük glikoz seviyesi her zaman belirtilere neden olmaz. Ama, aşağıdaki belirtiler görülebilir.
Bebeğiniz risk grubundaysa farklı zamanlarda topuktan bir damla kan alınacaktır. Bu kan damlasından şeker miktarı belirlenecektir. Bu, düşük şeker seviyesini tespit etmek ve tedavi etmek içindir. Prensip olarak, şeker seviyesi ilk 24 saat içinde farklı anlarda belirlenir. Şeker seviyesi hala düzelmediyse, ekstra kontroller eklenecektir.
Tedavi şeker seviyelerine (glukoz) bağlıdır. İlk başta amaç, beslenme yoluyla kan şekeri seviyesini doğru seviyede tutmaktır. Bu işe yaramazsa veya çocuğunuz beslenmeyi başaramazsa, sürekli şeker tedarik edebilmek için çocuğunuza damardan damla verilecektir. Şeker seviyesi düzelir düzelmez, bebeğinizin damardan aldığı glikoz miktarını azaltırız ve damardan beslenme tamamen kesilene kadar beslenmeyi artırırız. Bu süreç boyunca kandaki şekeri ölçmek için birkaç kez kan alınacaktır.
